De achilleshiel van de IT-er is aandacht voor de techniek (maar dat is ook de kans)

IT-specialisten staan voor een grote uitdaging; als we er niet beter in slagen de noodzaak van modernisering van het fundament uit te leggen blijven we bouwen op sterk verouderde infrastructuur – met alle bijbehorende risico’s  voor onze (digitale) samenleving. Om te zorgen dat de digitale infrastructuur wél de aandacht krijgt die het verdient, is meer nodig dan technische kennis alleen. IT-specialisten zien de problemen echt wel, maar worden nauwelijks gehoord of begrepen door beslissers. En daar is nog een grote slag te slaan door uitdagingen anders te benaderen.

Succes recept voor digitale infrastructuur
Waar wij 15 jaar geleden aan projecten begonnen met een tunnelvisie op techniek, hebben wij intussen de essentiële les geleerd dat slagingskans neerkomt op het overbruggen van de enorme afstand tussen de board en de IT-werkvloer. Daarom zorgen we in onze teams voor een veel ruimere mix aan vaardigheden. De combinatie van vier eigenschappen maken klant-teams daadwerkelijk succesvol: met overtuiging, storytelling, technisch vakmanschap en teamwork krijgen we tegenwoordig organisaties vaker wel dan niet in beweging. Dat geeft enorm veel voldoening, zo kan je als specialist vanuit zo’n klantteam echt positieve impact maken en krijgen cruciale onderwerpen ook relevantie. Dit vraagt misschien nog wat uitleg.

Het gebrek aan aandacht is geen technisch probleem. 
Op het allerhoogste niveau moet awareness en urgentie worden gecreëerd EN tegelijkertijd moet de technische executie dusdanig worden georganiseerd dat verbetering überhaupt kan plaatsvinden. 
Da’s nog een hele kluif voor de meeste organisaties

Don’t look up...
Het is onmogelijk om problemen op te lossen die je niet ziet. Dus moet de IT-specialist aan de bak om bewustzijn en prioriteit (en budget) te krijgen voor de serieuze problemen die er wel degelijk zijn. Geen eenvoudige taak als de rest van de wereld niet lijkt te zien wat jij ziet. 
Kirsten van de Hulst – Manager Delivery bij YaWorks: “Hoe frustrerend is het als je vanuit jouw professionele verantwoordelijkheid jaar in jaar uit géén prioriteit krijgt – ook al zijn er meerdere serieuze (security) incidenten geweest en is het wachten totdat het een keer echt fout gaat. 
Hoe lang houdt iemand met passie voor z’n vak dit vol? En hoelang blijf je met overtuiging voor jouw vak vechten, terwijl het lijkt of niemand daar op zit te wachten? Helaas is dit de dagelijkse realiteit voor talloze IT'ers. Het vergt bijzondere veerkracht en vaardigheden (rotsvaste overtuiging noemen wij dat) om te blijven staan voor de feiten en creatief te blijven zoeken naar manieren om wel prioriteit te krijgen. Wij grappen weleens dat we lijken op de wetenschappers uit de film Don’t look up. In die film waarschuwen zij de politiek voor een komeet die op aarde afkomt, maar dit wordt als ‘fake news’ afgedaan. Terwijl hun verbazing omslaat in totale wanhoop, moeten ze lijdzaam toezien hoe de aarde haar einde nadert. Nu zal het met het einde van onze planeet infrastructureel gezien nog niet zo’n vaart lopen, maar de vergelijking is treffender dan je denkt (wat dit betreft is het boek Dit wil je écht niet weten van Huib Modderkolk ook een aanrader).” 

De achilleshiel van dit vak is tegelijkertijd ook dé kans voor een oplossing: want je hebt als IT’er de waarheid aan je zijde

Maak werk van ‘een beter verhaal
Hoe kan je een urgent probleem dat geadresseerd moet worden omzetten in concrete actie? Als je immers doet wat je deed, dan krijg je wat je kreeg en gebeurt er weinig met de infrastructuur. Simpel gezegd moeten we als IT-vakgroep een beter en duidelijker verhaal vertellen. “Het uitblijven van actie staat wat ons betreft gelijk aan dat je nog werk te verzetten hebt aan je verhaal”, onderstreept Kirsten.  “De achilleshiel van dit vak is tegelijkertijd ook dé kans voor een oplossing: je hebt als IT’er vaak de waarheid aan je zijde – alleen krijg je dat (nog) niet goed uitgelegd. Een goed verhaal wat is afgestemd op verschillende informatiebehoeften in de organisatie is onmisbaar om draagkracht te creëren voor verbetering. En daar zijn we gemiddeld genomen in IT nog onvoldoende bedreven in. Storytelling is een onmisbare vaardigheid om aandacht te krijgen voor zowel de kansen (en helaas ook de serieuze bedreigingen) in ons vak.” 

Techniek een bijzaak?
Nee, was het maar zo’n feest. Digitale infrastructuur is complexe materie waar veel onvoorspelbaarheid in zit, versterkt door achterstallige documentatie en beperkt realtime inzicht. Het impopulaire verhaal is dat de voorspelbaarheid van modernisatie hierdoor ernstig wordt belemmerd. En onvoorspelbaarheid, daar houden organisaties in de regel niet zo van. Achterstanden zijn het resultaat van jarenlang pleisters plakken, dus wordt de sprong van oud naar nieuw steeds groter en complexer. ‘Even de boel inhalen’ is er meestal niet bij. Echt vakmanschap is daarom om twee redenen noodzakelijk bij de samenstelling van elk team. 
Allereerst heb je IT’ers nodig die zowel expertise hebben van 'legacy’ technology (waar overigens vaak de kroonjuwelen op draaien) en state of the art technologie. Het is onmogelijk van A naar B te gaan als je niet echt begrijpt hoe A werkt en hoe B in elkaar zit. 
Ten tweede moet je om modernisatie voor elkaar te krijgen iedereen, van executive board tot project engineers, op dezelfde lijn weten te krijgen. 
In de praktijk zien we vaak dat ‘het proces’ leidend is en ‘de inhoud’ geen goede vertegenwoordiging krijgt in de besluitvorming.  Dat is begrijpelijk als je technologie ziet als ‘middel’ of ‘detail’, maar je kunt hiermee ernstig de fout in gaan wanneer je de technologie niet zoals bedoeld aan de praat krijgt. 
Daarom is in een team juist technisch vakmanschap (subject mastery) een absolute vereiste: het team moet oud- en nieuw begrijpen en de vertaling van de inhoud naar juiste stuurinformatie kunnen maken. En dat is geen vanzelfsprekendheid voor veel IT-specialisten. 

If you want to go far...
Significante verbetering of modernisatie van digitale infrastructuur is dan ook geen one-man show. Om succesvol verbetering te realiseren heb je een team nodig waarin de juiste mix aan vaardigheden (overtuiging, story telling, technisch vakmanschap en teamwork) vertegenwoordigd is. Naast de diverse set aan vaardigheden die je als specialist voorbij de techniek nodig hebt, is samenwerken met andere disciplines vaak ook een stretch voor een vakgroep die traditioneel gewend (en gehecht) is aan volledige zelfstandigheid in de uitvoering van haar taken. Maar zo overbrug je de afstand met de rest van de organisatie natuurlijk nooit. Door intensieve samenwerking op het gebied van strategie, technologie en uitvoering, krijgt modernisatie op alle lagen draagvlak en neemt de kans van slagen significant toe. Niet in de laatste plaats omdat informatie in de juiste teamstructuur echt twee kanten op vloeit. Daardoor weegt het inhoudelijke perspectief in de besluitvorming écht mee. 
“Door de samenwerking tussen verschillende disciplines binnen zo’n team zien we enorme groei van kwaliteit en bewustzijn”, vertelt Kirsten. “Het inzicht van teamleden over de financiële, politieke en technologische kanten van een verandering neemt toe, waardoor iedereen veel makkelijker bijdraagt aan het grotere geheel. Ook al gaat dat nooit helemaal vanzelf, wanneer het lukt is dat bijna magisch om te zien gebeuren: we zien ook vaak bijzondere persoonlijke groei, juist omdat specialisten onderdeel kunnen zijn van iets groters, waar ze echt worden gehoord en dus eindelijk écht werk kunnen maken van hun professionele verantwoordelijkheid”. En al doende dragen we zo een serieuze steen bij om onze digitale samenleving ook in de toekomst AAN te houden.